Z PIEŚNI KOŚCIELNYCH NA CHÓR MIESZANY A CAPELLA Henryk Górecki

Pośród pieśni do Najświętszej Marii Panny panuje duże zróżnicowanie; jest pieśń adwentowa, jest fragment Godzinek, są wreszcie pieśni typowe dla tradycji nabożeństw majowych. Z pieśni wielkopostnych wybrał kompozytor i te powszechnie znane (m.in. Ludu mój ludu), jak i fragment Gorzkich Żalów – Lament duszy nad cierpiącym Chrystusem. Wśród wybranych pieśni są też wielkanocne, ku czci Trójcy Św. i Najświętszego Sakramentu.

Specyficzny język harmoniczny kompozytora skrystalizowany w latach 70. daje o sobie znać i w tych pieśniach. Modalno-tonalne kształtowanie wielogłosowej faktury chóralnej (od dwu do dziesięciu głosów) jest cechą stałą opracowań. W wielu wypadkach wielogłosowe akordy wzbogacane są licznymi dźwiękami obcymi, w większości – dysonującymi, co powiązane z niestabilnością i przemiennością skalową właściwą muzyce ludowej daje efekt chwiejności i niejednoznaczności tonacyjnej, buduje zarazem, jak w pieśni Ludu mój ludu niezwykłą atmosferę wielkopostną. Z drugiej strony są i takie pieśni, w których dominują współbrzmienia proste, niekiedy kwintowo-kwartowe, co nadaje im charakter wręcz archaiczny (np. Wstał Pan Chrystus). Aura brzmieniowo-harmoniczna pieśni wyrasta wyraźnie z doświadczeń kompozytora z jego największych arcydzieł muzyki sakralnej.
[Teresa Malecka]