WAMPIR W ŚWIECIE ANTROPII. KOGNITYWIZM SUBSYMBOLICZNY W LITERATUROZNAWSTWIE Krystian Saja

Nasz Wszechświat to struktura matematyczna, opisywalna dzięki algorytmom. Człowiek będąc częścią Wszechświata podlega tym samym prawom. Matematyczne i algorytmiczne są także wszystkie jego wytwory, w tym literatura. Tematem przewodnim książki Wampir w świecie antropii  jest literaturoznawstwo kognitywne, zaprezentowane w ujęciu subsymbolicznym. Subsymbolizm oznacza analizę przestrzeni dzieła literackiego z uwzględnieniem zagadnień pochodzących z nauk ścisłych, stanowiących podstawę do budowania przestrzeni mentalnych. Dzieło literackie zostało potraktowane jako zamknięty układ cybernetyczny względnie odosobniony, podlegający sygnałowi na wejściu i wyjściu układu. Informacja na wejściu to sygnał autorski, informacja na wyjściu to interpretacja. Dzięki nowoczesnemu podejściu do zagadnień literaturoznawczych interpretacja Draculi Brama Stokera może stać się pełniejsza, zyskując nowy wymiar poznawczy.

Analiza przedstawiona przez Krystiana Saję jest świadectwem wiary w zasadność literaturoznawstwa kognitywnego oraz wyrazem wielkiego entuzjazmu dla przedstawionej metody badawczej, nie pozbawionych jednak krytycyzmu sprzyjającego naukowej sumienności. [...] Mimo szeregu wątpliwości, jakie budzi literaturoznawstwo kognitywne, Autorowi udało się przedstawić spójny obraz nowatorskiej metody badawczej i wskazać jej fundamentalne założenie: odejście od archetypicznego postrzegania kultury i interpretowanie jej przejawów w perspektywie fizykalnej i mentalnej. [...] Istotnym elementem nieantropocentrycznego odczytania Draculi stały się – pod piórem Autora monografii – badania dotyczące dwóch istotnych motywów, kształtujących świat powieści Stokera: motywu krwi oraz dnia i nocy. Interesujące wnioski przedstawione przez Krystiana Saję w odniesieniu do tej problematyki rzucają nowe światło nie tylko na bohatera powieści Stokera, ale na wszelkie postacie wampiryczne, prowadzą bowiem do podważenia opozycji człowiek-wampir, wpisanej nie tylko w omawiane dzieło, ale porządkującej świat przedstawiony wielu powieści grozy.

Z recenzji dr hab. Agnieszki Kwiatkowskiej, prof. UAM

O autorze:

Krystian Saja - Doktor nauk humanistycznych w dyscyplinie literaturoznawstwo; absolwent filologii polskiej Uniwersytetu Zielonogórskiego; członek zielonogórskiego oddziału Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza; pracownik Zakładu Literatury Dawnej i Nauk Pomocniczych Filologii, Pracowni Badań Kognitywnych w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Zielonogórskiego. Swoje zainteresowania badawcze skupia wokół literaturoznawstwa kognitywnego, antropologii kultury, memetyki oraz teorii literatury. Ponadto interesuje się wpływem nauk ścisłych na poszczególne dziedziny nauk humanistycznych. Tym samym sięga do takich dyscyplin jak matematyka, astronomia, biologia i fizyka.