LAS SYMBOLI. ASPEKTY RYTUAŁÓW U LUDU NDEMBU Victor Turner

Trudno, może poza Lévi-Straussem, znaleźć antropologa, który bardziej niż Victor Turner (1920-1983) wpłynął na kształt współczesnej humanistyki w tak wielu dziedzinach. Zrewolucjonizował on funkcjonalistyczną refleksję antropologiczną, przestawiając ją na badania symboli i procesów społecznych. Turner wykorzystuje teorię pól Kurta Lewina, który traktuje rzeczywistość jako obszar częściowo przenikających się pól sił, ograniczonych w czasie i przestrzeni, co pozwala mu uniknąć odrębnego traktowania psychiki jednostkowej i układów społecznych. Religia jest tworzona przez działania obrzędowe stanowiące akt komunikacji z sacrum. Jest ona uporządkowanym chronologicznie zbiorem artykułów z kluczowych dla dojrzewania orientacji naukowej autora lat 1958-1964, ukazującym jego ewolucję metodologiczną i podstawy nowego podejścia do obrzędów.

Las symboli uznawany jest za klasykę literatury antropologicznej, otwiera bowiem nowe perspektywy badań nad rytuałem i symboliką religijną. Victor Turner prezentuje wyniki zarówno swoich badań terenowych u ludu Ndembu z Zambii, jak i przemyśleń teoretycznych. Wśród bogactwa poruszanych tematów można znaleźć symbolikę kolorów, czarownictwo, obrzędy inicjacyjne męskie i kobiece, rytuały uzdrawiania, polowanie na złośliwy ząb zmarłego myśliwego i charakterystykę Muchony, mędrca i uzdrowiciela Ndembu, od którego Turner uczył się rozumienia egzotycznej kultury i jej religii. Las symboli przedstawia „w pigułce" te główne elementy refleksji naukowej Turnera, których rozwinięcie umieściło go w gronie najwybitniejszych antropologów XX wieku i umożliwiło powstanie nowych dyscyplin naukowych jak studia rytualne czy kognitywizm. Jego dorobek stanowi doskonały przykład połączenia możliwości potencjału komparatystyki religioznawczej i warsztatu antropologicznego.

Victor Witter Turner (28 V 1920-18 XII 1983), antropolog i religioznawca, badacz symboliki obrzędowej i struktur rytualnych zarówno w religiach tradycyjnych, jak i w nowej religijności kultury zachodniej.