KOMENTARZE DO POLSKIEGO ATLASU ETNOGRAFICZNEGO. TOM 7

Prace wydawnicze nad serią „Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego” (dalej PAE) rozpoczęły się w latach 90. XX wieku. Pierwotne założenie badaczy pracujących nad koncepcją tego projektu, aby kolejne tomy komentarzy wychodziły równolegle wraz z zeszytami zawierającymi mapy etnograficzne, od początku okazało się niemożliwe do wdrożenia. Jak wspomina Janusz Bohdanowicz, Komitet Redakcyjny stając przed tym problemem decyduje się na to, by w pierwszej kolejności zakończyć część kartograficzną a dopiero na drugim etapie podjąć się prac nad komentarzami do nich. Pierwsze zeszyty, zawierające opracowane kartogramy, wychodzą drukiem w latach 60. XX wieku. W roku 1986, podczas posiedzenia Komitetu Redakcyjnego PAE zdecydowano, że „Komentarze…” będą miały charakter problemowy, a nie jak wcześniej zakładano będą powiązane z kolejnymi zeszytami PAE. Wynikało to z faktu, iż we wspomnianych zeszytach mapy dotyczące różnych dziedzin kultury były przemieszane i niejednokrotnie niepowiązane ze sobą tematycznie. To zróżnicowanie zagadnień pojawiających się na mapach mogło utrudniać zbudowanie spójnego tekstu takiego komentarza. Z tego względu zdecydowano się na opracowanie spójnych bloków tematycznych łączących mapy z różnych zeszytów, ale o zbliżonej tematyce. Ustalono następujące zagadnienia kolejnych tomów: t. I. Rolnictwo i hodowla; t. II. Budownictwo; t. III. Transport i komunikacja; t. IV. Pożywienie, zbieractwo i rybołówstwo; t. V. Odzież, sprzęty domowe, rzemiosło; t. VI Zwyczaje rodzinne (urodzinowe, weselne, pogrzebowe); t. VII. Zwyczaje doroczne; t. VIII. Wróżby, magia, demonologia, wiedza ludowa, sztuka; t. IX. Podsumowanie całości. Realizacja tego założenia nie została w pełni osiągnięta.

Do chwili obecnej ukazało się 13 tomów Komentarzy do PAE. Tomy od 6 do 9 wydawane były przy zaangażowaniu pracowników Uniwersytetu Śląskiego.

Spis treści:

Przedmowa

Wstęp

I. Współdziałanie społeczne i pomoc sąsiedzka w pracach potowych

1. Sianokosy

2. Orka i siew

3. Żniwa

4. Młocka

5. Pielęgnacja i kopanie ziemniaków

6. Pielęgnacja buraków

7. Inne prace potowe (tytoń, chmiel, brukiew i kapusta, kopanie torfu, rozrzucanie obornika) oraz sytuacje rzadkie i wyjątkowe

II. Współdziałanie społeczne i pomoc sąsiedzka przy obróbce surowców

i innych pracach w zagrodzie i w domu

1. Obróbka lnu i konopi

2. Obróbka wełny

3. Darcie pierza

4. Wypiek Chleba

5. Kiszenie kapusty

6. Ubój świni lub krowy

7. Prace budowlane

III. Odrobki i inne formy świadczeń

1. Formy wynagradzania za możliwość korzystania z ziemi i z lasu

2. Odrabianie pracą za pożyczenie konia

3. Formy wynagradzania za korzystanie z narzędzi i maszyn rolniczych

IV. Współdziałanie społeczne i pomoc sąsiedzka w obrzędowości rodzinnej

1. Obrzędowość urodzinowa

2. Obrzędowość weselna

3. Obrzędowość pogrzebowa

V. Pomoc wzajemna i współdziałanie sąsiedzkie w obrzędowości dorocznej

1. Obdarowywanie grup kolędniczych w okresie od świąt Bożego Narodzenia do Trzech Króli

2. Obdarowywanie grup kolędniczych w okresie zapustów i półpostu

3. Obdarowywanie grup kolędniczych w okresie wielkanocnym

4. Obdarowywanie grup kolędniczych okresu wiosennego

5. Inne zwyczaje należące do obrzędowości dorocznej

Summary

Aneks I. Mapa pomocnicza „Kolejność geograficzna podawania dokumentacji w pracy

Aneks II. Kolejność geograficzna podawania dokumentacji w pracy

Tabela 1. Wykaz wsi — punktów badawczych Polskiego Atlasu Etnograficznego zamieszkałych przez ludność napływową

Tabela 2. Wykaz wsi — punktów Polskiego Atlasu Etnograficznego, w których przeprowadzono badania wg kwestionariuszy nr 12 (Kwestionariusz nr 12 do badań nad zagadnieniem pomocy sąsiedzkiej zw. także „tłoką" i nr 11 (Wiedza i wierzenia ludowe)

Spis map (w języku polskim i angielskim)

Spis ilustracji

Bibliografia

Wykaz skrótów

Indeks nazw geograficznych