ZDDavie Grace SOCJOLOGIARELIGII

Socjologia religii jest książką na dzień dzisiejszy wieńczącą rozmaite nurty zainteresowań Grace Davie. Stanowi swoistą sumę jej refleksji nad teoretycznymi, empirycznymi i porównawczymi aspektami obecności religii jako zjawiska społecznego we współczesnym świecie i jednocześnie – jako przedmiotu refleksji socjologicznej.

W Europie, tak jak i w Ameryce, stopniowo wyłania się nowy wzorzec, polegający na odchodzeniu od rozumienia religii jako pewnego rodzaju obowiązku i pojmowaniu jej coraz bardziej w kategoriach konsumpcji czy wyboru. To, co do stosunkowo niedawna było narzucane (w całkowicie negatywnym znaczeniu tego słowa), bądź dziedziczone (tu wydźwięk jest nieco bardziej pozytywny) staje się kwestią osobistych upodobań. (…) Jeśli takie zmiany faktycznie mają miejsce, to jakie mogą być ich konsekwencje dla wzorców religijnych w nowoczesnej Europie? Paradoksalnie, pierwszą rzeczą, jaką należy zrozumieć, jest to, że wyłaniający się wzorzec jest nie tylko zgodny z historycznym modelem europejskich Kościołów, lecz także w dużej mierze od niego zależny: Kościoły, w tym Kościoły państwowe, muszą istnieć, aby ludzie mogli do nich chodzić jeśli zechcą. Jednak ta „chemia” stopniowo ulega zmianie, co można dostrzec zarówno w praktykach, jak i wierzeniach, nie wspominając już o związkach między nimi.

(fragment książki, s. 145)

O autorze(ce)

Grace Davie – profesor socjologii religii, przez wiele lat związana z Uniwersytetem w Exeter w Anglii, a obecnie pracująca w Szwecji, w Centrum Badań nad Religią na Uniwersytecie w Uppsali. Zasłużona dla rozwoju dyscypliny nie tylko od strony prowadzonych badań, publikacji i dydaktyki, ale także jako wieloletnia sekretarz International Society for Sociology of Religion. Jej sposób uprawiania nauki wnosi do socjologii religii niezwykle istotny, a od czasów Webera słabo obecny element – porównawcze spojrzenie na zmiany, jakie przynosi nowoczesność i ponowoczesność. Ukuta przez nią fraza „believing without belonging” stała się niezwykle popularnym skrótem myślowym, charakteryzującym dokonującą się zmianę. Jeśli chodzi o ten drugi aspekt – dobrze oddaje to tytuł jednej z jej książek Europe: The Exceptional Case (2002)