Andrzej Nowakowski BLASK. OŁTARZ MARIACKI WITA STWOSZA

Blask. Ołtarz Mariacki Wita Stwosza to album wyjątkowy, składający się z kilku części. Najważniejszą z nich jest wykonany przez Andrzeja Nowakowskiego materiał ikonograficzny, dokumentujący stan jednego z największych dzieł sztuki późnego średniowiecza w Europie. Makrofotografia, plany ogólne i szczegółowe przedstawiają ołtarz w sposób, jaki nie był możliwy do tej pory, a na który z całą pewnością to arcydzieło zasługiwało. Wykorzystanie profesjonalnego oświetlenia oraz podnośników, które na drewnianych podkładach wjechały nocą do Bazyliki Mariackiej, pozwoliło autorowi wyeksponować niewidoczne na co dzień szczegóły Stwoszowego opus magnum: grymasy twarzy, żyłki na nogach, włoski na kręconych brodach, drobne figury umiejscowione w predelli czy na obramieniu szafy głównej. Monumentalny efekt wzmocniony został przez postęp w fotografii i cyfrowej obróbce zdjęć, a także zastosowanie najnowocześniejszych technik druku, pozwalających w wyjątkowy sposób oddać złote elementy Ołtarza Mariackiego. Ta dokumentacja fotograficzna pozwoli badaczom zabytku na dotarcie do miejsc i szczegółów ołtarza, których zobaczenie nie było i nie jest możliwe bez specjalistycznego sprzętu.

Album skierowany jest nie tylko do specjalistów, ale do każdego miłośnika sztuki, którego zainteresuje niepowtarzalny świat twórczości Mistrza z Norymbergi. Redaktorzy albumu postanowili opatrzyć publikację szerokim przeglądem dorobku Stwosza. W efekcie długotrwałych starań powstał katalog zachowanych dzieł artysty lub jemu przypisywanych, opracowany przez Jana Sadkiewicza. Zawiera fotografie i opisy rzeźb, płaskorzeźb, malowideł, ołtarzy i ich elementów, płyt nagrobnych, miedziorytów i szkiców rozproszonych dzisiaj po muzeach i kościołach całego świata, od Krakowa po Cleveland, i od Londynu po Florencję. Są wśród nich także dzieła z małych podkrakowskich miejscowości, odkryte i przypisane Stwoszowi zaledwie kilka lub kilkanaście lat temu. Zwięzły, ale precyzyjny opis każdego z 44 dzieł pozwala poznać nie tylko jego parametry, ale również historię oraz podsuwa interesujące hipotezy, dotyczące na przykład autobiograficznych aluzji wplatanych przez Mistrza w sceny z życia Chrystusa.

Istotną część publikacji stanowią teksty wybitnych polskich badaczy i znawców tematu: prof. Piotra Skubiszewskiego, prof. Jerzego Gadomskiego oraz dr Grażyny Jurkowlaniec. Pierwszy zestawia Mistrza z innymi wybitnymi artystami tamtej epoki. Drugi tekst rysuje tło historyczne powstania Ołtarza Mariackiego i jego powiązanie z myślą teologiczną epoki. Trzeci przedstawia obecny stan badań i analizę krakowskiego retabulum.

Do książki dołączona jest, na CD, bibliografia Wita Stwosza i Ołtarza Mariackiego. Jako pierwsza obejmuje nie tylko prace naukowe, ale też literaturę piękną, popularną, eseistykę, literaturę dla dzieci i młodzieży oraz filmy. Ma układ chronologiczny, stanowi swoistą „narrację” bibliograficzną, ukazującą obecność wielkiego dzieła i wielkiego artysty w świadomości europejskiej. Potencjalnym odbiorcą bibliografii Stwoszowskiej ma być nie tylko historyk sztuki, ale także historyk kultury sensu largo, literatury, mentalności oraz idei.
Publikacja ukazała się w wersji dwujęzycznej: polsko-angielskiej. Skierowana jest zarówno do specjalistów, badaczy, ale także do wszystkich osób zainteresowanych kulturą i sztuką.