FILOZOFIA I GŁOS Joanna Michalik

W codziennym doświadczeniu głosy są wciąż obecne, dobiegają zewsząd. Głos to zaledwie ulotna wibracja wydychanego powietrza. A zarazem – dzięki niesionym znaczeniom, niepowtarzalnej barwie i zróżnicowanym sposobom modulacji – najbardziej indywidualny środek wyrazu o zdawać by się mogło nieograniczonych możliwościach. Dlatego nie dziwi, że od początku swojej historii interesowała się nim filozofia.

Książka przedstawia właśnie filozoficzną historię głosu: od Sokratejskiego daimoniona, przez Platońskie dążenie do „umartwienia” głosu w sztuce retorycznej, koncepcję Arystotelesa, nowożytne koncepcje racjonalistyczne i sensualistyczno-woluntarystyczne do współczesnych koncepcji fenomenologicznych oraz psychoanalitycznych. Do odsłaniania filozoficznej historii głosu głównego impulsu dostarczyła najbardziej spektakularna interpretacja znaczenia głosu – interpretacja Derridy. Sformułował on diagnozę, zgodnie z którą uprzywilejowanie wokalnie artykułowanego słowa stało się podstawą metafizyki. I dlatego opatrzył ją mianem fonologocentrycznej. Tym samym pokazał, że można potraktować głos jako ogniskową nie tylko filozofii języka, nie tylko filozofii podmiotu, ale całości metafizyki.

Joanna Michalik, ur. 1977 w Warszawie. Doktor nauk humanistycznych. Pracuje w Zakładzie Filozofii Kultury, w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Interesuje się filozofią języka i ciała. Współredaktorka antologii tekstów Co to jest filozofia kultury? (WUW 2006) oraz Freud i nowoczesność (Universitas 2008).