MIT MARI. JEGO ŹRÓDŁA I MIEJSCE W KULTURZE BASKÓW Katarzyna Mirgos

Autorka koncentruje się na micie Mari - centralnej kobiecej postaci baskijskiego panteonu. Na tle perspektywy historycznej zarysowana została współczesna funkcja tego mitu i wciąż rosnące jego znaczenie. Dzięki bogatej dokumentacji źródłowej oraz odniesieniom do tej kultury, w tym także do współczesnej literatury pięknej, mit Mari ukazany został jako element „tradycji wynalezionej”, który znalazł zastosowanie w polityce kulturalnej Kraju Basków. Interpretacja tego mitu uwzględnia również tak istotne aspekty, jak: religijny, narodowy, feministyczny i związany z życiem codziennym Basków.

Katarzyna Mirgos (ur. 1980) studiowała etnologię i antropologię kulturową na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Tam także w roku 2009 obroniła doktorat. Obecnie pracuje w Instytucie Kultury Europejskiej UAM w Gnieźnie.

Jej zainteresowania badawcze dotyczą przede wszystkim kultury baskijskiej. Tej problematyce poświęciła większość swoich publikacji, w tym także książkę pod swą redakcją Przezwyciężanie niemożliwego. Baskowie i ich język (2008). Wielokrotnie w latach 2001-2006 przebywała w Kraju Basków, doskonaląc znajomość języka euskara i poznając tamtejszą kulturę i społeczeństwo, dzięki stypendiom Uniwersytetu Kraju Basków. Tam też prowadziła badania terenowe, finansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego RP (2006-2007), które w znacznej mierze umożliwiły przygotowanie tej książki.

Spis treści:

Wstęp

Charakterystyka obszaru badawczego

Rozdział I Problemy mitologii baskijskiej

1. Mitologia baskijska — konstrukcja czy rekonstrukcja?

2. Źródła informacji o mitologii baskijskiej

3. Obce wpływy w baskijskich mitach

4. Przykład metamorfozy mitu — mit o Olentzero

Rozdział II Postać Mari w kontekście baskijskich mitów i wierzeń

1. Mitologiczny czas i przestrzeń

2. Żeński element w baskijskich mitach

3. Zła i dobra czarownica

4. Bogini „wszystkich sfer”

4.1. Narodziny Mari

4.2. Wygląd i atrybuty Mari

4.3. Jaskinia Mari

4.4. Mari i śmiertelnicy

5. Mari — bogini czy czarownica?

Rozdział III Mari w tradycji na tle baskijskiej polityki kulturalnej

1. Tradycja baskijska i polityka kulturalna w Kraju Basków

1.1. Miasto i wieś w Kraju Basków .

1.2. Baserria jako symbol baskijskiej tradycji

2. Miejsce mitologii i mitu Mari we współczesnej kulturze baskijskiej

2.1. Edukacja i literatura

2.2. Mari a tradycja „żywa” i „wynaleziona”

2.3. Mari w baskijskich świętach

Rozdział IV Mari a kobieta baskijska

1. Idea baskijskiego matriarchatu

1.1. Mari w ideologii ,matriarchalnej”

2. Kobieta w Kraju Basków

3. Mari — archetypem kobiety baskijskiej?

Uwagi końcowe

Utwory poetyckie

Słowniczek terminów baskijskich

Bibliografia

Spis i źródła ilustracji

Indeks postaci mitologicznych

Streszczenie w języku hiszpańskim